لەو بابەتدا، دەمەوێت چیرۆكێكی گرینگ بگێڕمەوە كە لە ماوەی (10) خولەكدا لە پەرتووكێكدا خوێندمەوە و، لە هەر خولەكێك لەو (10) خولەكەدا، پرسیارێكی گرینگتر لە مێشكمدا چەكەرەی دەكرد، تۆ بڵێی بگەینە زەمەنێك كە پاڵەوانی لەو شێوەیە ببینینەوە؟! یاخود لانیكەم، خوازیاری ئەوە بین كە وا هەست بكەین تا ئێستاش تۆزێك شەفافیەتمان لەناودا ماوە كە ئەوان هەیانبوو، لە پاڵ ئەوەشدا زنجیرە وانەیەكی گەورە لەو سەربووردەیە بەدیدەكرێت كە پەیوەستن بە سوودی هەمەلایەنەی ژیانی ئێمەمانان بە تایبەت لەو هەلومەرج و هەڵوێستانەی ئێستاماندا كە دەخوازن بە بەرچاوڕوونی زیاترەوە ڕووبەڕوویان ببینەوە.

ئەبوبەكری سەدیق (ڕەزای خوای لە سەر بێت) دوای وەفاتی خۆشەویست (دخ)، بە جێنشین بۆ موسڵمانان هەڵبژێردا، ڕۆژێكیان بینیان دەچووە بازاڕ و كوتاڵی بە سەر شانەوە بوو بیفرۆشێت، عومەری كوڕی خەتتاب و ئەبو عوبەیدەی كوڕی جەڕڕاح (ڕەزای خوایان لە سەر بێت) پێیدەگەن و پرسیاری لێدەكەن:

بەرەو كوێ دەچیت ئەی جێنشینی موسڵمانان؟.

ئەبوبەكری سەدیق (ڕەزای خوای لە سەر بێت) دەڵێت: بەرەو بازاڕ!..

پێیانووت: تۆ بوویتە جێنشینی موسڵمان، ئەوە چی دەفرۆشیت؟!..

دەڵێت: ئەی بژێوی خێزانەكەم و منداڵەكانم لە كوێ دابین بكەم؟!..

پێیانووت: لە گەڵمان وەرە با شتێكت بۆ دابین بكەین..

بەیەكەوە ڕۆیشتن، بڕیاریاندا ساڵانە (250) دینار و هەندێك مەڕوماڵاتی بۆ دابین بكەن..

دوای ماوەیەك، عومەری كوڕی خەتتاب (ڕەزای خوای لە سەر بێت) لە (بەقیع) كۆمەڵە ئافرەتێكی بینی كە دەیانوویست ئەبوبەكری سەدیق ببینن تاوەكو حوكم لە سەر ناكۆكییەكی نێوانیان بدات، عومەری كوڕی خەتتاب (ڕەزای خوای لە سەر بێت) ڕۆیشت تاوەكو بەدوایدا بگەڕێت ، بینی وا لە بازاڕ خەریكی كڕین و فرۆشتنە!، دەستیگرت و پێیووت وەرە بۆ ئێرە ئەو حوكمە بدە..

ووتی: پێوویستم بەوە نییە ببم بە ئەمیری ئێوە، ئەو بەشە ڕزقەی بۆتان دابینكردووم، بەشی خۆم و خێزانم ناكات!!..
حەزرەتی عومەر پێیووت: بۆت زیاد دەكەین ..

حەزرەتی ئەبوبەكر ووتی: باشە، بەس دەبێت سێسەد دینار و مەڕوماڵاتەكەشی لە گەڵ بێت (بە زیادكردنی پەنجا دینار)..

حەزرەتی عومەر ووتی: ئەوە نا (ڕەتیكردەوە ئەوەندەی بۆ زیاد بكا)..

لەو وەختەدا عەلی كوڕی ئەبو تاڵیب هات و ووتی: ئەی عومەر بۆی تەواو بكە (سێسەد دینار و مەڕوماڵاتەكەشی لە گەڵ بێت)..

حەزرەتی عومەر بە حەزرەتی عەلی ووت: ئەوەت پێ شتێكی باشە؟..

حەزرەتی عەلی ووتی: بەڵێ ..

حەزرەتی عومەر بە حەزرەتی ئەبوبەكری ووت: ئەوە كردمان (بڕیارماندا بە زیادكردنەكە)..

حەزرەتی ئەبوبەكر ڕۆیشت بەرەو مزگەوت و چووە سەر مینبەر و خەڵك لە دەوری كۆبوونەوە، بە خەڵكەكەی ووت: ئەی خەڵكینە، مووچەی ساڵانەی من (250) دینار و هەندێك مەڕوماڵات بوو، ئێستا عومەر و عەلی بۆیان زیادكردووم بۆ (سێسەد دینار و مەڕوماڵاتەكەشی لەگەڵ بێت)، ئایا ئێوە ڕازین؟..

موهاجیرەكان ووتیان: بەڵێ ڕازین ..

بەڕێزان، حەزرەتی ئەبوبەكر توانی زۆر بە سادەییەوە، بنچینەی جیاكردنەوەی داهاتی دارایی فەرمانڕەوا لە داهاتی دارایی دەوڵەت بە جوانترین وێنە ڕوون بكاتەوە، هەروەك توانی (بە بەخشینی نموونەیەكی ڕاستەقینە بە ڕای گشتی خەڵك) بیسەلمێنێت كە میللەت توانای ڕاستكردنەوەی فەرمانڕەوای هەیە (ئەگەر خوار بۆوە) یان ئاگاداری بكەنەوە ئەگەر شتێكی لە بیرچوو، یان ئامۆژگاری بكەن ئەگەر گومڕابوو، وەك ئەوەی كە حەزرەتی ئەبوبەكر بیەوێت (لەم واقیعەدا) یەكەمین ووتاری دوای بوونی بە پێشەوای موسڵمانان، تەرجەمەی نموونەیەكی پراكتیكیانەی زیندوو بۆ چەمكی پێشەوایەتی وسەرۆكایەتیكردن بكات، هاوكات ئەوەشی دووپات كردەوە كە كاركردن هیچ نەنگییەكی تێدا نییە بۆ هیچ كەسێك وە لە هەر پۆست و پایەیەكدا بێت.

لە ڕاستییدا، گێڕانەوەی ئەو سەربووردەیە، تەنها بۆ ئەوە نییە سەرسام بین بە كەسایەتی ئەو كەڵە پیاوانە، با هەڵوەستەكردنمان لەو ووێستگەیەوە تێپەڕتر ببێت و، با سەرلەنوێ بە گیانێكی بەهێز، هاوشێوەی ئەو خۆنەویستانە، پەیڕەوی ئەو خەسڵەت و هەڵوێستە بەرزانەیان بكەین، چونكە ئەمە مانای شوێنكەوتوویی ڕاستەقینەمان پێدەبەخشێت.