لە بابەتە خیلافیەکاندا چۆن ڕەفتار بکەین؟

(نمونەیەک لە ڕەفتاری هاوەڵان کە شایەنی چاولێکردنە) 
ئەوەی خوارەوە نموونەیەکی جوانی ڕەفتاری هاوەڵانی بەڕێزی پێغەمبەرە (صلی الله عليه وسلم) بەرامبەر پێشەوایانی سەردەمی خۆیان.
لە سونەنی ئەبوداود دا هاتووە: ئیمامی عوسمان لە مەراسیمی حەجدا لە (مینا) پێش نوێژی بۆ موسلمانان کردو چوار ڕکاتی بۆ کردن (واتە نوێژەکەی کورت نەکردەوە) ، عبدالله ی کوری مەسعود -خوا لێی ڕازی بێت- کەلەوێ ئامادەبوو فەرمووی: لەدوای پێغەمبەر -صلی الله علیه وسلم- و ئەبوبەکرو عومەر خوا لێیان ڕازی بێت نوێژم کردووە، هەر دوو ڕکاتیان دەکرد لەو کاتانەدا، جا لە عبدالله یان پرسی تۆ ڕەخنەت لە عثمان گرت بۆچی خۆشت وەکو ئەو چوار ڕکاتت کرد؟ لەوەلامدا فەرمووی: (الخلاف شر) واتە: لەبەر ئەوەی خیلاف و ناکۆکی شتێکی خراپە. 
ئەم فەرموودەیە أبو داود ریوایەتی کردووەو البانی بە صحیحی داناوە.
دەقی حەدیسەکە:
أنَّ عثمانَ رضيَ اللهُ عنهُ صلَّى بمِنى أربعًا فقال عبدُ اللهِ بنُ مسعودٍ مُنكِرًا عليه : صليتُ مع النبيِّ صلَّى اللهُ عليهِ وسلَّمَ ركعتَينِ ومع أبِي بكرٍ ركعتَينِ ومع عمرَ ركعتَينِ ومع عثمانَ صدرًا من إمارتِه ثم أتمَّها ثم تفرقَتْ بكم الطرقُ فلوددتُ أنَّ لي من أربعِ ركعاتٍ ركعتَينِ مُتقبَّلتَينِ ثم إنَّ ابنَ مسعودٍ صلَّى أربعًا فقيل له : عِبتَ على عثمانَ ثم صليتَ أربعًا قال : الخلافُ شرٌّ.
الراوي : عبدالله بن مسعود | المحدث : الألباني | المصدر: السلسلة الصحيحة | الصفحة أو الرقم : 1/444 | خلاصة حكم المحدث : إسناده صحيح | التخريج : أخرجه أبو داود (1960) باختلاف يسير، وأخرجه البخاري (1084)، ومسلم (695) مطولاً بلفظ مقارب.
وەک لەو ئەسەرە سەحیحەدا دەبینین عبداللەی کوڕی مەسعود هەرچەندە ڕای خۆی پێچەوانەی ڕای ئیمامی عوسمان بوو بەڵگەشی بەدەستەوەبوو، بەلام لەپێناو یەکڕیزی موسڵماناندا پەیڕەوی لە ئیمامەکەی کردو خۆی جیانەکردەوە.
لەوەشدا وانەیەکی گرنگ هەیە بۆ هەموومان کە نابێ هەموو کات پێداگری لەسەر ڕای خۆمان بکەین تەنانەت ئەگەر بەڵگەشمان هەبێت بۆ ڕایەکەمان، بەتایبەت لەو عیبادەتانەی بەکۆمەڵ ئەنجام دەدرێن وەک نوێژی جەماعەت و جومعەو جەژنەکان و ..هتد، مادام بابەتەکە لە بازنەی بابەتە خیلافیەکاندایە، بەتایبەت ئەگەر یەکڕیزی موسڵمانان و ئەهلی مزگەوت ئەوە بخوازێ.