رێشاوی و رێشاویەكان

هیچ جێگەی سەرسوڕمان نەبوو، كاتێك ئەم هەموو نوسینو بەیاننامانە لە ساڵیادی وەفاتی مامۆستا عومەر رێشاوی بڵاوكرانەوە، چونكە ئەو مرۆڤێك بوو لە پێناوی بانگەوازیو پەروەردە توایەوە، هەرچەندە دەرفەتی ئەوەشی بۆ نەرەخسا تا خەڵكی كوردستان بیناسن، بەتایبەتی لە بواری پەروەردەو پێگەیاندن، راستە بەندە بە خزمەتی نەگەیشتم، بەڵام قوتابیەكی بەردەوامی نووسینەكانی بووم، هەروەها برادەرە نزیكەكانیشم ئەوەندە وەسفی ئەو پیاوەیان بۆ كردبووم، وەك ئەوەی چەندان ساڵە لە نزیكەوە دەیناسم دەهاتە پێش چاوانم.

لە ساڵیادی وەفاتی ئەم مامۆستا مەلا ئایینیە بەڕێزە دەمەوێت شتێك بڵێم، كە هەندی بەدواداچوونم كرد لە هیچ لەو نووسینو بەیاننامانەم نەدیت، ئەویش پەیڕەوی رێشاویە، چونكە دەبێ ئەوانەی سەرسامن بەم زانا پەروەردەكارە بپرسن: داخۆ هەر تەنها یەك رێشاوی هەیە؟ چی بوو زیاتر ئەم پیاوەی وا گەورە كرد؟ ئەی ئێستا كەسانی دیكە هەن هەمان رێچكەی ئەو بگرنە بەر؟.

 

لە وەڵامی پرسیاری یەكەم پێمان وایە، تەنها یەك مامۆستا عومەر رێشاوی نییە، چەندان مامۆستا عومەر رێشاوی دیكە هەن، كە رۆژانە بۆ دەعوەو بانگەوازی دەسووتێن، شەوو رۆژیان تێك بەستۆتەوە، لە هەر شوێنێك هەست بكەن غەیسەكەیان نەفعی دەبێت دەنیشنەوە، چاوەڕوانی پاداشتو پێداهەڵگووتنو ناوبانگ نین، هەتا بڵێی سادەو ساكارن، غەمی وان پەروەردەكردنی تاكێكە بە رۆحێكی موسڵمانانەی دوور لە سەرەو كورتە، ئەوانە هێشتا زۆرن، نەوەی نەوەدەكان دەیانناسن، چونكە لە بن دەستی پاكی وانو، لە سایەی قورگی راستگۆیانەی ئەوان پەروەدە بوونە، بەڵام نەوەی ئێستا نایانناسن، چونكە نەوەی ئێستا ئاشقی پەروەردەو پێگەیاندن نییە، بەڵكو مردووی سیاسەتو ململانێی ناشەریفانەیە، ئەوە بە پاڵەوان دەزانێت كە دابەزینێكی هەبێت، قسەیەكی رەقی دوور لە (قولاً لیّنا) بڵێت، هەر لەبەر ئەوەش خەریكە نەوەیەكی موزەبزەب دێتە ئاراوەو، هەر جارەو بە پێی بایەك سەما دەكات. 

دڵنیام ئەم رێشاویانەش دەمرن هەر نایانناسن، مەگەر لە كاتی مردنیان پێان هەڵبڵێینو فرمێسكیان بۆ بوەرێنن. بۆیە وا باشترە تامان لێمان ون نەبوونە بیان بینینەوە.

 

سەبارەت بە پرسیاری دووەم، بەڕاستی كەسانی وەك رێشاوی، كە دەكرێ مامۆستا مەلا عوسمان بە یەكێ لە ئەستێرە هەرە درەوشاوەكانیان پێناس بكرێت، لە رێگەی كاری سیاسیو ململانێی حزبیو خۆجوانپۆشتەكردنو زمانپاراویو قسەی جوان گەورە نەبوون، تاكە چەكی سەرەكی ناو دەستی ئەم بەڕێزانە توانەوە بوو لە پێناوی خۆشی خەڵكو، شەونخوونی بوو لە پێناوی پەروەردەی جوانو، پیشاندانی مرۆڤبوونی ئیسلام بوو، بۆیە ئەوان نەك تەنها كەسانێك بوون لە ناو ئەهلی مزگەوت بناسرێن، بەڵكو لە ناو (ئوسرو خێزانو سەر لێوی پاكی منداڵانیش) ناسراو بوون.

بۆ پرسیاری سێیەمیش دەڵێین: بێگومان دروستبوونەوەی ئەم مرۆڤانە هەمیشە كراوەیە، بەڵام بە هەمان رێبازو هەمان شێوەی ئەوان، واتە مامۆستای ئایینی بوون، بەڵام قسەكانیان هەمیشە هەستی خەمخۆریو بەرەنگاربوونەوەی خۆخۆری بوو، ئەوان كەمترین كاتی خۆیان دەبەخشیە سیاسەتو ململانێی حزبی، ئەوان لە پەروەردە قوڵببوونەوە، چونكە ئەگەر پەروەردە هەبوو هەموو رێگەكانی دیكە سانانە، بۆیە ئەگەر مامۆستا مەلا عوسمانی هەڵەبجە بە نموونە بێنینەوە، هەندی من لێی بزانم ناسراویو لێهاتوویی ئەم مرۆڤە ئەوەندەی بەرهەمی زانستو پەروەردەكەی بوو، یەك لە سەدای بەرهەمی كاری سیاسی نەبوو، تا ئەگەر گوێ لە وتارە سیاسیەكانیشی بگریت، ئەوەندەی وتاری پەروەردەییو پێگەیاندنن، ئەوەندە وتاری سیاسی نین. بۆیە ئەگەر مامۆستایان بیانەوێت ببنە ئەم كەسانە، دەبێ سیاسەت (بە مانای ئێستاكە) فڕێ بدەنو، هەموو هەوڵەكانی خۆیان بۆ پەروەردەو پێگەیاندن یەكلایی بكەنەوە. بۆ ئەوەی چاكسازی لە ناخو بنەوانی كۆمەڵگە بكەن، نەك خۆیان خەریكی شكلەكان بكەنو ناوەڕۆكەكان لە بیر بكەن.

ئەوانەش كە بە شانو باڵی ئەو مامۆستا كۆچكردووانە هەڵدەدەن، دەستیان خۆش بێت ئەمە بەشێكە لە وەفاداری، بەڵام باشتر وایە مەجریسی ئەوانە بە نەوەی نوێ ئاوەدان بكەنەوە پێش ئەوەی فاتیحا بۆ رۆحیان بخوێنن.

jaafargwani@gmail.com