هه‌ره‌س هێنانی سیسته‌می ئیستبدادی سیاسی له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی

Badr.seid@yahoo.com

شۆڕش وراپه‌رینه‌كه‌ی گه‌لی تونس توانی گۆرانكارێكی بێ‌ وێنه‌ له‌رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راست وباكوری ئه‌فریقادورست بكا،به‌جۆرێك ته‌نانه‌ت سه‌رۆكه‌دیكتاتۆره‌كانی عه‌ره‌بی به‌م هه‌مووهێزوده‌سه‌ڵاته‌ گه‌وره‌یه‌ی هه‌یانه‌ نه‌یانتوانی به‌رگه‌له‌سیسته‌می ئیستبدادی وتاك حیزب وملیتاریه‌ی ده‌سه‌ڵاتی خۆیان بگرن،كه‌ده‌یان ساڵه‌به‌سه‌رگه‌لانی خۆیاندا سه‌پاندوه‌!سه‌رۆكه‌دیكتاتۆره‌كانی عه‌ره‌ب چه‌نده‌هاساڵه‌له‌سه‌ركورسی ده‌سه‌ڵات بوون كه‌به‌هیچ رێگایك ئاماده‌نه‌بوون ده‌ست به‌رداری كورسیه‌كه‌ی خۆیان بن له‌كاتێكداله‌زۆربه‌ی هه‌ره‌زۆری وڵاتانی جیهان به‌دیان سه‌رۆك ئاڵ وگۆریان پێكراوه‌چه‌ندین ده‌وڵه‌تی نوێ‌ له‌دنیادانیان پێنراكه‌چی ئه‌وان هه‌رله‌سه‌ركورسی ده‌سه‌ڵات بوون،به‌ملیۆنه‌هاخه‌ڵكی عه‌ره‌بی ژیان ومردن رۆژێك له‌رۆژان نه‌یان بینی سه‌رۆكه‌كانیان ئاڵ گۆریان پێ‌ بكرێت،سه‌رۆك ودیكتاتۆره‌كانی عه‌ره‌بی له‌ماوه‌ی ده‌سه‌ڵاتی خۆیاندا ده‌یانوویست

له‌ڕێێ‌ هه‌ندێك له‌دام وده‌زگای نیمچه‌دیموكراسی وساخته‌وشكلییه‌وه‌ واله‌جه‌ماوه‌ری خۆیان و رای گشتی له‌جیهان تێبگه‌ین كه‌موماره‌سه‌ی دیموكراسیه‌ت ومافی مرۆڤ وپره‌نسیپه‌كانی هه‌ڵبژاردن وماف وئازادییه‌ گشتیه‌كان وفره‌لایه‌نی ده‌كه‌ن كه‌چی به‌پێچه‌وانه‌ پانگه‌شه‌ی سه‌ركرده‌ كانی عه‌ره‌ب له‌سیسته‌می دیموكراسیه‌تێكی هاوچه‌رخ وسه‌رده‌میانه‌ گه‌لێك دوربوو،ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردنه‌كان له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی به‌رێووه‌نه‌ ده‌چووگه‌ربه‌قه‌دقورسایی زۆرگه‌نده‌لی وته‌زویری تیانه‌كرابا ئه‌نجامه‌كانیش به‌رێژه‌ی99%ی ده‌نگه‌كانه‌وه‌بوو،كه‌له‌دیموكراسیه‌تی رۆژئاوادا سه‌ره‌ ڕای ئه‌م هه‌مووپێشكه‌وتن وخزمه‌ته‌ی پێشكه‌ش به‌گه‌لانی خۆیان كردووه‌ تائه‌م ساته‌شی له‌گه‌ل دابێ‌ هیچ پارت وسه‌ركرده‌ێك نه‌یانتوانیوه‌ ئه‌م ریكۆرده‌ بشكێنن كه‌چی له‌زۆربه‌ی هه‌ره‌زۆری له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی شكاندنی ئه‌م ریكۆرده‌ زۆر ئاسایی بوو؟!وێڕای ئه‌وه‌ی به‌شێكی هه‌ره‌ زۆر له‌سه‌رۆك كۆماروپاشاومیره‌كان له‌رێی كوده‌تاوكاری توندوتیژی ویاخودته‌زویركردنی هه‌ڵبژاردنه‌كان وفریودانی ئیراده‌ی هاوڵاتیانه‌وه‌ خۆیان گه‌یاندبووه‌ كورسی فه‌رمانڕه‌وایی،له‌هه‌ندێك له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی سه‌رۆك كۆمارهه‌ڵنه‌ده‌بژێراگه‌رده‌ستووری وڵاتیان بۆنه‌گۆریبایه‌ بۆئه‌وه‌ی سه‌رۆك تامردن له‌سه‌رده‌سه‌ڵات بێ‌.به‌لام بۆدواجارئاگره‌كه‌ی محه‌مه‌دبوعه‌زیزی خه‌ونی ئه‌ودیكتاتۆرانه‌ی ئیفلیج كرد،قۆرخكردنی ده‌سه‌ڵات وئیستبدادی سیاسی له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی پانتاییه‌كی گه‌وره‌ی داگیركردبووله‌به‌رێوه‌بردنی ده‌وڵه‌ت ودام وده‌زگاكان وه‌كاریگه‌رێكی زۆرخراپ وراسته‌وخۆیی له‌سه‌ربواره‌كانی رۆشنبیروی وئابووری وكۆمه‌لایه‌تی...هتدجێهشتبوو.كاریگه‌ری دیكتاتۆریه‌ت وسیسته‌می ئیستبدادی له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی له‌ئاستێكی به‌رزدابووبه‌گوێره‌ی راپۆرتی رێكخراوی گه‌شه‌پێدانی مرۆیی عه‌ره‌بی رۆژبه‌رۆژ ڕێژه‌ی نه‌خوێنده‌واری له‌زیادبوون دابووبه‌تایبه‌تی له‌ناوتوێژی ئافره‌تان له‌به‌رامبه‌ریشدا خزم دۆست ولایه‌نگرانی سه‌رۆكه‌كان له‌باشترین له‌زانكۆیه‌كانی جیهان بواری خوێندنیان بۆفه‌راهه‌م كرابوو. له‌رووی ئابووریشه‌وه‌ وڵاتانی عه‌ره‌بی له‌بارودۆخێكی مه‌ترسیداربوون به‌لام باش هه‌ڵاتن وبه‌جێ‌ هێشتنی ده‌سه‌ڵات له‌لایه‌ن ئه‌ودیكتاتۆرانه‌ بێده‌چێت باری ئابووری له‌وڵاتانه‌ به‌رزببێته‌وه‌،له‌رووی كۆمه‌ڵایه‌تیه‌وه‌ هاوڵاتیانی عه‌ره‌بی له‌بارودۆخێكی ناله‌بارداژیانیان گۆزه‌ر ده‌كردكه‌رێژه‌ی بێكاری هاوڵاتیانیش له‌ناوچه‌كه‌دبه‌رێژه‌یه‌كی به‌رزله‌به‌رزبوونه‌وه‌دا بووبه‌تایبه‌تی له‌وڵاتانی تونس ومیسركه‌هه‌ر ئه‌م هۆكاره‌ش بووبووه‌هۆی هه‌ره‌س هێنانی سیسته‌می ئیستبدادی سیاسی له‌زۆرێك له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی هۆكارێكی تریش بۆئه‌وه‌گه‌رایه‌وه‌ كه‌بنه‌ماله‌ی دیكتاتۆره‌ عه‌ره‌به‌كان ده‌ستیان به‌سه‌ر هه‌مووكایه‌كانی ژیان له‌م وڵاتانه‌ داگیركردبوو.....