له پێشهاتێكی سه‌یرو كه‌م وێنه‌دا، جه‌نه‌ڕاڵه باڵاكانی سوپای وڵاتی توركیا داوه‌تنامه‌یه‌كی سه‌رۆكی وڵات بۆ به‌شداربوون له ئاهه‌نگی جه‌ژنی كۆماری‌و دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تی نوێی توركیا، به‌هۆی باڵاپۆشی خێزانی خودی سه‌رۆك، ره‌ت ده‌كه‌نه‌وه.
به گوێره‌ی هه‌واڵێك كه ده‌زگانی ڕاگه‌یاندن به‌سه‌ر سوڕمانیه‌وه بڵاویانكرده‌وه: به‌بۆنه‌ی جه‌ژنی كۆماری وڵاتی توركیا، كه ساڵانه‌له‌یادی سه‌ركه‌وتنی عه‌لمانیه‌كان له‌وه‌ته‌ی ساڵی 1923 وه، له نێو كۆشكی كۆماری ئاهه‌نگی بۆسازده‌كرێ، (عه‌بدوڵڵا گویل)ی سه‌رۆكی توركیا، هه‌روه‌كو ساڵان داوه‌تنامه‌ی بۆ گشت كه‌سایه‌تیه باڵاكانی حیزبی‌و حكومی‌و سه‌ربازیه‌كان ناردووه، به‌ڵام ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنجه: ئه‌مساڵ جیا له ساڵانی رابردوو، وێڕای ئاماده‌بوونی خانمی یه‌كه‌می وڵات له ئاهه‌نگه‌كه به باڵاپۆشیه‌وه، داوه‌تنامه‌ی سه‌رۆك گه‌یه‌نرابووه ئافره‌تانی دیكه‌ی باڵاپۆش، به مه‌به‌ستی ئاماده‌بوونیان له‌ئاهه‌نگی كۆماری.
جه‌نه‌ڕاڵانی سوپای توركیایش وه‌ك كاردانه‌وه‌یه‌ك، به‌شداری ئه‌هه‌نگه‌كه‌ی سه‌رۆك نه‌بوون‌و، به‌ڵكو له‌مه‌یش زیاتر، هه‌ر له‌ناو كۆشكی كۆماریدا، ئاهه‌نگێكی دیكه‌یان گێڕا به‌هه‌مان بۆنه‌و، به ئاماده‌بوونی جه‌نه‌ڕاڵ‌و سوپاسالارانی وڵات، وه‌ك وه‌ڵام نه‌دانه‌وه‌یه‌ك بۆ داوه‌تنامه‌ی سه‌رۆك.
شایانی باسه: جگه له خێزانی گویل‌و، ئه‌ردۆگان، زۆرێك له سه‌ركرده‌كانی پارتی داد‌و گه‌شه‌پێدان، كه له‌وه‌ته‌ی ساڵی 2002 ه‌وه حكومه‌تی گرتۆته ده‌ست، باڵاپۆشن‌و، له‌چك له‌سه‌ر ده‌نێن‌و، له به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌یشدا سوپای توركیا كه ده‌ستوری عه‌لمانیه په‌یڕه‌و ده‌كات، له‌سه‌ر ئه‌مه ره‌خنه‌ی زۆر ئاڕاسته‌ی پارته‌كه‌‌و كه‌سایه‌تیه‌كانی كردووه، به‌ڵام ئه‌مه جاری یه‌كه‌مه، كه به‌هۆی باڵاپۆشیه‌وه داوه‌تنامه‌یه‌كی سه‌رۆكایه‌تی له‌و شێوه‌یه پشتگوێ بخات.
| 
شاندێکی زانایانی تورکیاو یەمەن و مەغریب لە ئەکادیمیای جیهانی زانایانی تەسەوف سەردانی مەکتەبی تەنفیزی یەکێتی زانایان دەکات
