یه‌کێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی کوردستان
كوردى | العربية ئێمە لە فەیسبوک په‌یوه‌ندی  |  لقه‌کان  |  ستافی کار  |  لینکی پێویست
*****    *****   کونسوڵی گشتی فەرەنسا لەهەرێمی کوردستان سەردانی مەکتەبی تەنفیزی یەکێتی زانایان دەکات    *****    *****   دكتۆر شێخ تەها ئەحمەد ئەلزەیدی  ئەندامی كۆڕبەندی فیقهی عێراق: زانایانی كورد پێشەنگ بوون لە گۆڕەپانی زانستی و فەتوادان؛ به نووسین و پۆلێنبەندییەكانیان كتێبخانەی ئیسلامی و مرۆڤدۆستییان دەوڵەمەند كردووە    *****    *****   دكتۆر شێخ تەها ئەحمەد ئەلزەیدی ئەندامی كۆڕبەندی فیقهی عێراق: زانایانی كورد پێشەنگ بوون لە گۆڕەپانی زانستی و فەتوادان؛ به نووسین و پۆلێنبەندییەكانیان كتێبخانەی ئیسلامی و مرۆڤدۆستییان دەوڵەمەند كردووە    *****    *****   ئەنجومەنی باڵای فەتوا: ڕێژه‌ی زه‌كات و سه‌رفیتره‌و فیدیه‌ی ساڵی 1445هـ = 2024م دیاری دەکات    *****    *****   یەکێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی کوردستان بەبۆنەی هاتنەوەی مانگی پیرۆزی رەمەزان پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاودەکاتەوە    *****    *****   مامۆستا مەلا ياسين چیوەیی کۆچی دوایی کرد یەکێتی زانایان پرسەنامەیەک ئاراستەی خانەوادەکەی دەکات    *****    *****   لقی شقلاوەی یەکێتی زانایان پێشوازی لە شاندێکی وەزارەتی ئەوقاف و میوانان دەکات    *****    *****   لقی شێخانی یەکێتی زانایان لەگەڵ لێژنەی فەتوا کۆبوونەوەیەکی پەیوەست بە مانگی رەمەزان ساز دەکات    *****    *****   لقی هەڵەبجەی یەکێتی زانایان لەپێشوازی مانگی پیرۆزی ڕەمەزاندا مەراسیمێک ساز دەکات    *****    *****   لقی گەرمیانی یەکێتی زانایان سەردانی مەڵبەندی گەرمیانی یەکێتی نیشتمانی کوردستان دەکات    *****    *****   بە ئامادەبوونی سەرۆکی یەکێتی زانایان مزگەوتی (حاجی مەکیە) لە جیهان سیتی کرایەوە    *****    *****   لقی زاخۆی یەکێتی زانایان و بەرێوەبەرایەتی ئەوقافی زاخۆ لەگەڵ زانایانی دەڤەری باتیف کۆدەبنەوە   
ئەنجومەنی باڵای فەتوا: سوتاندنی گیانداران بە زیندوویی بە هیچ شێوەیەک دروست نیە
به‌رواری دابه‌زاندن: 02/07/2020 : 23:08:55
قه‌باره‌ی فۆنت

دوای بڵاوبوونەوەی گرتەیەکی ڤیدیۆیی کە تێیدا لە دەشتاییەک و کۆمەڵە کەسێک کە بەزمانی کوردی قسە دەکەن و تەواو نازاندرێ شوێنەکە کوێیە، کۆمەڵێک جووچکەی مریشک کە لەناو کۆمەڵە پلاسکۆیەک دان نەوتی پێدادەکەن و بە زیندوویی دەیانسوتێنن، ئەو هەنگاوەش کاردانەوەی زۆری لە تۆرە کۆمەڵایەتیەکان بەدوای خۆیدا هێنا.


لە کاتێکدا ئەو جۆرە حاڵەتانە بۆ کۆمەڵگەییەکی وەک کوردستان شتی نامۆو پێچەوانەی بەها شەرعی و کۆمەڵایەتیەکانە، لەهەمان کات کارێکی نەشیاوی ناویژدانی و تاوانیشە.


سەبارەت بەم دیاردەیەو حوکمی شەرعی بۆ بکەرانی ئەو جۆرە کارانە بەرێز د. حسن موفتی سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای فەتوا بە سایتی زانایانی راگەیاند: لەبەر ئەوەی پێشتر ئەنجومەنی باڵای فەتوا لە فەتوایەکی تایبەتدا حوکمی سوتاندنی گیانلەبەرانی روون کردۆتەوەو بەپێی دەقی فەرموودە به‌ هێچ شێوه‌یه‌ك دروست نییه‌ هیچ گیاندا‌رێك به‌ زیندوویی بسووتێندرێت، ئێمە تەئکید لەو فەتوایەی پێشوتر دەرکراوە دەکەینەوە.


سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای فەتوا راشیگەیاند: داوا لە هاوڵاتیان دەکەین چیتر ئەو جۆرە حاڵەتانە دووبارە نەکەنەوەو خۆیان بەدوور بگرن لەو تاوانە، هەروەک داواش لە حکومەت و لایەنی پەیوەندار دەکەین رێکاری پێویست و یاسایی بەرامبەر ئەو کەسانە بگرنە بەر کە ئەو جۆرە کارانە ئەنجام دەدەن.


ئەنجومەنی باڵای فەتوا لە حاڵەتێکی تری هاوشێوە ساڵی 2016 بەدیاریکراوی ڕۆژی ٦ی ئەیلولی ٢٠١٦ لە مەرزی نێودەوڵەتی باشماخ لەلایەن لێپرسراوانی ئاسایش و پۆلیسی گومرکی ئەو دەروازە نیودەوڵەتییەوە، ١٦ هەزار و ٥٠٠ جوچکەی مریشک بە زیندووی سوتێنران بێ ئەوەی هیچ پشکنینێکی ڤێتەرنەریان بۆ بکرێت، حوکمی سوتاندنی گیانەوەران بە زیندوویی روون کردەوەو رایگەیاند: به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك سووتاندنی گیانداران به‌ زیندوویی دروست نییه‌.


بۆ ئاشنا بوون و بەرچاو روونی هاوڵاتیان و ئاشکراکردنی وڵامی شەرعی بۆ هەموو ئەوانەی پرسیاری ئەو جۆرە حاڵەتەیان کردووە، کە ئایا دروستە گیاندارانی زیندوو بسوتێندرێن؟ بە پێویستی دەزانین دەقی فەتوای ئەنجومەنی باڵای فەتوا کە لە 11ی9ی2016 دەرکراوە بخەینەوە بەر دیدی خوێنەران:


 


حوکمی سووتاندنی گیانداران به‌ زیندوویی


به‌ناوی خوای گه‌وره‌ی میهره‌بان


به‌ گوێره‌ی هه‌واڵێکی ته‌له‌فزیۆنی (NRT): ( ڕۆژی ٦ی ئەیلولی ٢٠١٦ لە مەرزی نێودەوڵەتی باشماخ لەلایەن لێپرسراوانی ئاسایش و پۆلیسی گومرکی ئەو دەروازە نیودەوڵەتییەوە، ١٦ هەزار و ٥٠٠ جوچک بە زیندووی سوتێنراون بێ ئەوەی هیچ پشکنینێکی ڤێتەرنەریان بۆ بکرێت). دوای ئه‌وه‌ چه‌ندین پرسیارمان ئاراسته‌ کرا بۆ روونکردنه‌وه‌ی حوکمی شه‌رعی.


 (بێگومان له‌ رووی شه‌رعییه‌وه‌ به‌ هێچ شێوه‌یه‌ك دروست نییه‌ هیچ گیانه‌وه‌رێك به‌ زیندوویی بسووتێندرێت، چونکه‌ عه‌بدوڵای کوڕی مه‌سعوود ده‌گێڕێته‌وه‌ جارێکیان پێغه‌مبه‌ری خوا دروودی خوای له‌سه‌ر بێت بینی گوندێکی مێرووستانمان سووتاندووه‌ فه‌رمووی: (إنّه لا ينبغي أن يعذّب بالنّار إلاّ ربّ النّار). رواه أبو داود، هه‌روه‌ها ده‌فه‌رمووێت: (لا تعذّبوا بعذاب الله) رواه البخاري.


به‌ گوێره‌ی ئه‌م دوو فه‌رمووده‌یه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك سووتاندنی گیانداران به‌ زیندوویی دروست نییه‌، چونکه‌ جگه‌ له‌ خولقێنه‌ری ئاگر که‌س بۆی نییه‌ ئاگر بۆ سزادان به‌کاربێنێت.


ده‌کرا ئه‌گه‌ر دوای پشکنین ده‌رکه‌وتبایه‌ که‌ ئه‌م جوجه‌ڵانه‌ زیانی بێگومانیان هه‌یه‌، به‌ شێوازێکی تر له‌ ناویان ببه‌ن، نه‌ك ئاگر به‌کار بێنن.


یه‌کێتی زانایانی ئایینی یسلامی کوردستان


لیژنه‌ی باڵای فه‌توا


11/9/2016


 


بۆ بینینی ڤیدیۆی سوتاندنی جووچکە مریشک بە زیندوویی سەیری ئەم لینکە بکەن:


https://www.rudaw.net/sorani/kurdistan/3006202016