یه‌کێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی کوردستان
كوردى | العربية ئێمە لە فەیسبوک په‌یوه‌ندی  |  لقه‌کان  |  ستافی کار  |  لینکی پێویست
*****    *****   لقی گەرمیانی یەکێتی زانایان سیمینارێکی تایبەت بەناونیشانی (ئەنفال لە نێوان نیدای ئاسمان و ستەمی زەویدا) ساز دەکات    *****    *****   سەرۆکی یەکێتی زانایان پێشوازی لە بەڕێوەبەری گشتیی ئەوقافی پارێزگای هەولێر دەکات    *****    *****   مەکتەبی تەنفیزی یەکێتی زانایان کۆدەبێتەوە چەند پرسێکی گرنگ و پیشەیی و هەنوکەیی تاوتوێ دەکات    *****    *****   مامۆستا مەلا ياسين ئيبراهيم خۆشناو کۆچی دوایی کردو یەکێتی زانایان پرسەنامەیەک ئاراستەی خانەوادەکەی دەکات    *****    *****   زاناو کەسایەتی دیاری شاری سلێمانی مامۆستا مەلا رەئوف شارستێنی کۆچی دوایی کردو یەکێتی زانایان پرسەنامەیەک ئاراستەی خانەوادەکەی دەکات    *****    *****   لقی گەرمیانی یەکێتی زانایان لەسەر دیاردەی چەقۆو چەک هەڵگرتن پەیامێکی هۆشیاری ئاراستەی دەڤەرەکە دەکات و لایەنی پەیوەندیدار ئاگادار دەکاتەوە    *****    *****   یەکێتی زانایان پەیامێکی پیرۆزبایی بە بۆنەی جەژنی پیرۆزی رەمەزانەوە بڵاودەکاتەوە    *****    *****   دەزگای ڕوئا سیمینارێک بەناونیشانی "ڕۆڵی زانایانی ئایینی و بەرەنگاربوونەوەی گوتاری رقەبەری" بۆ سەرۆکی یەکێتی زانایان ساز دەکات    *****    *****   د.حەسەن موفتی: ئینتیما بۆ خاک ئەرکێکی پیرۆزی ئایینی و نیشتمانییە    *****    *****   د.عومه‌ر مرۆ: له‌ قورئان و سوننه‌تدا خۆشه‌ویستی نیشتیمان پێگه‌یه‌كی مه‌زنی هه‌یه‌    *****    *****   سۆران پانێڵێک لەسەر (ڕۆڵی وتاربێژان لە دروستکردنی تاکێکی سەرکەوتوو و کۆمەڵگایەکی پێشکەوتوو) بەرێوە دەچێت    *****    *****   مامۆستا مەلا کەمال عەلی سیان کۆچی دوایی کردو یەکێتی زانایان پرسەنامەیەک ئاراستەی خانەوادەکەی دەکات   
به‌رواری دابه‌زاندن: 2019-12-13
مافی مرۆڤ لە ڕوانگەی ئیسلام

بەو پێیەی ئیسلام دواهەمین پەیامی خواوەندە بۆ مرۆڤایەتی و ئاینێکی جیهانیە، هەموو مافەکان لە خۆ دەگرێت و دەستەبەری دەکات لە پێناو ژیانێکی پڕ لە ڕێزو شایستەیی، ئیسلام رێزی زۆری بۆ مرۆڤ داناوەو بەپێی زۆر دەق مرۆڤ پێگەو حوڕمەتی تایبەتی هەیە، خوای گەورە دەفەرموێت: (وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي البَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا) الإسراء: 70.
هەروەها کاتێ پێغەمبەر (د.خ) تەوافی کەعبەی کردووە فەرمویەتی: "مَا أَطْيَبَكِ وَأَطْيَبَ رِيحَكِ مَا أَعْظَمَكِ وَأَعْظَمَ حُرْمَتَكِ وَالَّذِى نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَحُرْمَةُ الْمُؤْمِنِ أَعْظَمُ عِنْدَ الله حُرْمَةً مِنْكِ مَالِهِ وَدَمِهِ وَأَنْ نَظُنَّ بِهِ إِلاَّ خَيْرًا"
ئیسلام هەموو مافەکانی بۆ مرۆڤ دیاریکردوەو زۆریش پێداگیری لەوە دەکات ئەو مافانە پارێزراو بن. هەندێ لەو مافانە:
۱- مافی ژیان: ئیسلام ژیانی مرۆڤەکان بە پیرۆز تەماشا دەکات، ریگە نادا هیچ جۆرە هەڕەشەو دەستدرێژیەکی نکرێتە سەر، (مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعًا) المائدة: 32. هەروەها هاتووە: (وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ)الأنعام: 151.
ئیسلام سەرجەم مافەکانی ئادەمیزاد دەپارێزێت، ئیتر ماددی بێت یان مەعنەوی، تەنانەت رێز لە مرۆڤ دەگرێت دوای مردنیشی وەک پێغەمبەر (د.خ) دەفەرموێ: "إِذَا كَفَّنَ أَحَدُكُمْ أَخَاهُ فَلْيُحَسِّنْ كَفَنَهُ".
۲- مافی ئازادی : وەک چۆن ژیانی موقەدسە ئازادی مرۆڤەکانیش پیرۆزە، چ ئازادی کەسی بێت یان ڕا دەربڕین، بەڵام لەچوارچیوەی سنورو ماف، نەک پێشێل کردنی مافی بەرامبەر، ناکرێ هیچ جۆرە زۆر لێکردن و توندیەک بەکار بێت (لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ) البقرة /۲٥٦.
خەلیفەی عادلیش(عومەری كوری خطاب) دەڵێت: "متى استعبدتم الناس وقد ولدتهم ٲمهاتهم ٲحرارا". بۆیە هیچ گەلێک بۆی نیە هێرشی داگیرکەرانە بکاتە سەر گەلێکی ترو شارو گوندو ئاوەدانی کاول بکات.
۳- مافی یەکسانی: هەموو مرۆڤەکان لە بەرامبەر شەریعەتی ئیسلامدا یەکسانن، خوای گەورە دەفەرموێت: (يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ) الحجرات: 13.
هەروەها پێغەمبەر (د.خ) دەفەرموێت: "لا فضل لعربي على عجمي ولا لعجمي على عربي، ولا لأحمر على ٲسود، ولا لأسود على ٲحمر ٳلا بالتقوى". مرۆڤەکان هەموویان لە بەهای مرۆڤبووندا یەکسانن، وەک دەفەرموێ: "أَنْتُمْ بَنُو آدَمَ وَآدَمُ مِنْ تُرَابٍ". هەموو تاكێک مافی ئەوەی هەیە کە سوود وەرگرێت لەداهاتە مادیەکانی وڵاتەکەی لە چوارچێوەی ڕەخساندنی هەلی کاری گونجاو بۆی وەک خوا دەفەرموێت: (فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ)الملک:۱٥.
٤ - مافی دادپەروەری: هاوڵاتی مافی خۆیەتی داکۆکی لە خۆی بکات و ستەم و خراپە لە خۆی دور بخاتەوە (لَا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ)النساء: ۱٤۸.
٥- مافی ئادەمیزادە پارێزگاری لە ناموس و شەرەف و کەسایەتی خۆی بکات، وە دەبێ ئەو مافە هەموو کات پارێزراو بێت، وەک پێغەمبەر (د.خ) دەفەرموێت: "كُلُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ حَرَامٌ دَمُهُ وَمَالُهُ وَعِرْضُهُ". وە دەفەرموێ: "الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لاَ يَظْلِمُهُ وَلاَ يَخْذُلُهُ وَلاَ يَحْقِرُهُ" .
کەواتە ئیسلام هەموو مافێکی بە مرۆڤ داوە، لە پێناو رێکخستنی ئەو مافانە شەریعەتی ناردووە، وە سزای توندی دیاری کردووە بۆ ئەوانەی مافەکان پێشێل دەکەن.
خوای گەورە دەفەرموێ: (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِّن نِّسَاءٍ عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالأَلْقَابِ بِئْسَ الاسْمُ الفُسُوقُ بَعْدَ الإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ) الحجرات: 11.

       
undefined