زۆربەمان خودامان خۆشدەوێت، لێ نایناسین، زیاتر لێی دەترسێین تا ئەوەی هیوای میهرەبانیمان پێی هەبێت، ئەمە ناونیشانی ئەو تەنگەژە دەروونییە درێژخانەیە كە ڕووبەری بەیەكگەیشتنی دڵەكانمان و نووری پەروەردگار بەرتەسكتر دەكاتەوە، بۆیەشە دەبینین پەیوەندییەكانمان لە گەڵ پەروەردگاردا قەیراناوییە، هەموو شتێك كە لەو پەیوەندییەدا گرینگ و چارەنووسسازە، ئەوەیە كە بە تێگەیشتنەوە ئیمانمان پێی هەبێت بۆ ئەوەی دڵسۆزانە بیپەرستین، لێرەدا دەكەوینە بەردەم هاوكێشەی پرسیارێكی زۆر گرینگەوە، ئایا تۆی بەڕێز بە قەناعەتەوە موسڵمانیت؟، یان بەهۆی ئەوەی دایك و باوكت ئاوەها بە موسڵمانی بینیوون و تۆش هاوشێوەی ئەوان موسڵمانیت؟، تۆ چی لەبارەی ئەركان و ئەحكامەكانی ئیسلام دەزانیت؟، بۆ ئەوەی زیاتر نزیكت بكەمەوە لە مەبەستی پرسیارەكەم، پێت دەڵێم: تۆ چۆن دەتوانیت بیسەلمێنیت كە ئیسلام ئایینی ڕاست و دروستە بەبێ ئەوەی لە قورئان و سوننەت بەڵگە بهێنیتەوە؟، پرسیارێكی گرنگتر و بە شێوەیەكی ڕەهاتر، تۆ چی لەبارەی خوداوە دەزانیت؟، لەبارەی زانستەكەی، تواناكەی، میهرەبانییەكەی، بەهێزییەكەی، گەورەییەكەی هتد...؟، ئەو ئایەتە چی دەگەیەنێت بەلای تۆوە: وإژا سألك عبادی عنی فإنی قریب؟، بەلای تۆوە ووشەی (قریب) چ واتایەك لەخۆدەگرێت؟، ئایا دووركەوتنەوەی تۆ لە خاوەنی ئەو قسەیە، نابێتە هۆی كاڵبوونەوەی مانای ئەو ووشەیە لە هزر و بیر و تێگەیشتنی تۆدا؟، ئەی چۆن لە واتای ئەوە تێدەگەیت كە میهرەبانیی خودا پێش تووڕەبوونی كەوتووە (إن رحمتي سبقت غضبي)؟، وە ئایا یاخیبوونت لە قەبوڵكردنی گشتگیرانەی ناوەڕۆكی پەیامی خاوەنی ئەو قسەیە، سەرناكێشێت بۆ بەرجەستەبوونی پێچەوانەكەی لە دەرهەقی تۆدا؟، وە چۆن واتاگەلێكی چەشنی (شدید العقاب) و (رؤوف رحیم) لە یەك پەرتووكدا كۆدەبنەوە و، بە چ پێودانگێك گونجانێك لە نێوان هاتنیان و هەبوونیان لەو كتێبەدا دەسازێنیت؟.
با ڕووونتر بپڕژێمە سەر شیكردنەوەی ئامانجی نووسینی بابەتەكەم، زۆرێك لەوانەی لە خۆرئاوا بوونەتە موسڵمان بە تایبەت ئەوانەی نوخبە و بژاردەی كۆمەڵگاكانیانن، لە ژیانی هزری خۆیاندا ساڵانێك بە قۆناغی ئیلحاددا تێپەڕیوون، كە لەم قۆناغەدا نەیانتوانییوە وەڵامی قەناعەتهێن بدۆزنەوە بۆ ئەو پرسیارانەی هەمیشە لە خەیاڵیاندا دەخولانەوە، ئەوان هەر كاتێك پرسیارێكیان بكردبا لە بارەی بوونگەرایی و ئایینەوە، هەمان ئەو وەڵامە ئامادانەیان دەستدەكەوتەوە كە لە سەرچاوەی جیاجیاوە پێشتر دەستیانكەوتبوو.
بۆ نموونە، یەكێكیان لە یاداشتێكیدا دەڵێت: ‹‹ من كەسێكی مولحید بووم، هەموو كردارێكی نەشیاو و ناشیرینم ئەنجامدا، لێ شتێك لە سینەمدا هەبوو پێیدەووتم كە خودایەك لە ئاسماندا هەیە ››، بە گوێرەی گێڕانەوەی خۆی، ئەو سەرەڕای سووربوونی لە سەر پرسیاركردن لە پیاوانی ئایینی لە كاتی ڕەخسانی دەرفەتی چاوپێكەوتن لە گەڵیاندا بە مەبەستی دۆزینەوەی دەرچوونێك لەو تەنگەژە دەروونییەی پێیەوە دەیناڵاند، لێ ئەو زیاتر لە ئیمان و باوەڕی دوور دەكەوتەوە، بەڵام سەرەنجام لە میانی خوێندنەوەی بۆ مادە زانستییەكان و لێكۆڵینەوە لە بابەتگەلێكی چەشنی ووزەناسی و ئاگاداربوونی بە نووسینیەكانی كۆمەڵێك فەیلەسوفی گەورە، توانیویەتی لە یەكەم هەنگاویدا پێ لە سەر ڕێگای خواناسینی ڕاستەقینە دابنێت، چونكە ئەو خوێندنەوانە وەكو گفتوگۆی جدییانە وابوون بۆی، تەنانەت سەرباری ئەوەی هەندێكیان(مولحیدەكان) ڕەتیاندەكردەوە كە خودا هەبێت، بەڵام بە قسەی خۆیان، ئەو خوێندنەوانە تەكانیان داوەنەتێ تاوەكو بە دوای خودادا بگەڕێت، تا لە كۆتاییدا خودایان دۆزییەوە.
بۆیە هەقوایە بە ووردی سەرنج لەوە بدەین كە كەسانێك كە بە گوێرەی ڕێنماییەكانی ئیسلام پێنەگەیشتبن و وەكو ئێمە قورئانیان نەخوێندبێتەوە و لە خوتبەكانی هەینی و كۆڕی ئامۆژگارییەكان و ئەڵقەكانی تەدریسیدا ئامادە نەبووبن وەكو چۆن ئێمە ئامادەیان دەبین، ئاخۆ چۆن ئەو كەسانە لە ئێمەمانان لێبووردەتر و تێگەیشتووترن لە ئامانجە ئایینیەكان؟!، من دژی ئامۆژگاریكردن نیم كە بەداخەوە لە ئێستادا ئامۆژگاریكارەكان زیاتر كار لە سەر بزوواندنی عاتیفە دەكەن تا ئەوەی ڕۆڵ ببین لە چڕكردنەوەی كۆشش و بابەتەكان لە بازنەی ئەقڵانییدا، لێ من دژی زیادەڕەویكردنم لە ئامۆژگاریكردن وەكو ئەوەی هەندێك كەس دەیكەن، تەنانەت وای لێهاتووە لە زۆر كەناڵ و دامەزراوە و شوێندا، ئامۆژگاریكردن بۆتە شتێكی ڕۆتینیانە و ڕاگوزەریانە و ئامۆژگاریكارەكانیش هێندە زۆر بوون كە شوێنێك و دەرفەتێكی ڕاستەقینە نەماوەتەوە بۆ ئەوانەی بە ڕاستی ئەهلی ئامۆژگاریكردنن و قاڵبووی شارەزاییەكی بەرفراوانن لەو بوارەدا، بۆیە دەبینین كە پرۆسەی ئامۆژگاریكردن تادێت گرنگی خۆی لەدەستدەدات بە تەرزێك كە هیچ كاریگەرییەك دروست ناكات و هەست نابزووێنێت، ئێمە دەمانەوێت لەپاڵ ئامۆژگاریكردن بە شێوازە شایستەكەی، زیاتر خودا بناسێنین، مەبەستم خود و هەقیقەتی بوونی خودا نییە، چونكە ئەمە زانستێكە لە سەروو ئیدراكی مرۆڤەكانە و ناتوانین پێیبگەین، بەڵكە مەبەستم ئەوەیە بە عەقڵ لە ڕێنماییەكانی تێبگەین نەك بە عاتیفە و دڵ و، شارەزایانەتر شۆڕ ببینەوە بۆ نێو قووڵایی هزرە مەزنەكانی مرۆڤایەتی و زانستی و ئەدەبی، ئەمەش بۆ ئەوەی هەندێك هێمای بوونگەرایی گەورە بدۆزینەوە، باوەڕی تەواوم بەوە هەیە كە تێگەیشتنی ڕاستەقینە بۆ دەقی پیرۆز، مومكین نییە بە تەنها لە چوارچێوەی زانستەكانی زمانناسی و دەلالەتناسی و شەریعەتناسییەوە فەراهەم بكرێت، با ڕوونتر بیڵێم، هەر ئەوە گرنگ نییە هەوڵ و هەنگاوەكانمان لە شێوازی كلاسیكیانەی ئامۆژگاریكردندا چڕ بكەینەوە، بەڵكە با بە گەڕان بە دوای فەلسەفەكان و زانستە مادییەكانیش، ئەو پەیامە مەزنە شیبكەینەوە، كە ئەم دووەی دوایی، لە گەوهەر و ئامانجەكاندا لە گەڵ زانستی شەریعەتدا یەكدەگرنەوە و دەبنە هاوبەشی یەكتر، بۆیە با بپرسین بۆ ئەوەی ڕوونتر و زێتر بزانین، ئایا ئامانج لە هەموو ئەمانە خۆشبەختی مرۆڤ نییە؟. |