بابەتی لێبوردەیی و تیۆری(تۆلیرانس) لەئێستادا پانتاییەکی بەرفراوانی لەناوەندە ئەکادیمی و ڕۆشنبیری و سیاسییەکانی جیهاندا داگیر کردووەو بە بایەخەوە لەنێوەندە کۆمەڵایەتییەکانیشدا گفتوگۆی لەسەر دەکرێ و قبوڵکراوە، لەچەندین چوارچێوەی جیاوازیشدا بۆ مامەڵە لەگەڵ جیاوازییەکاندا تیۆرێزەی بۆ کراوە.

ئەمەش لەکاتێکدایە کە دنیای ئەمڕۆ ئالودەیە بە دەیان ململانێی سیاسی و کۆمەڵایەتی و تایفی و ئیتنیکییەوە کە ژینگەیەکی ناسەقامگیری لەناو زۆربەی کۆمەڵگەکاندا دروست کردووە، ئەوانیش بەئاستی خۆیان کاریگەری خراپیان لەسەر ئاستی جیهانی و کۆمەڵگەی مرۆییدا دروست کردووە، لەناو ئەم ژینگە ناسەقامگیرەدا بەهای هەژموونگەری و پەراوێزکاری یەکترو دەمارگیری و توندوتیژی زاڵە بەسەر بەهای لێبوردەیی و قبوڵکردنی جیاوازییەکاندا.

لێبوردەیی(تۆلیرانس) لەڕوونترین پێناسەیدا هەڵویستی تاکەکانی کۆمەڵگەیە بەرامبەر بە سروشتی ئیتنیک و شێوازی بیرکردنەوەی جیاوازی یەکتر و قبوڵکردنی ئەو جیاوازیانە، دوور لەڕق و کینەو جیاکاری دەمارگیانە.

چەمکی(تۆلیرانس) بەم واتا جیهانییەی ئێستای  لەسەدەی شانزە و حەڤدەهەمی زایینیدا بەدەرکەوت و بڵاوبوویەوە لەئەوروپا، ئەمەش دوای جەنگە ئایینیە خوێناوییەکانی نێوان کاسۆلیک و پرۆتستانت، کە ئاشتەوایی نێوان ئەو دوو مەزهەبە نەسرانییە بەقبوڵکردنی بنەمای لێبوردەیی هاتە کایە کەپێکەوەژیان و قبوڵکردنی جیاوازییەکانی ناو کۆمەڵگەکانیان لێکەوتەوە، لەو بیریار و ڕوناکبیرانەی ئەوروپاش کە ڕۆڵیان هەبووە لەجێگیرکردنی ئەم چەمکە لە ناو فەرهەنگی ڕۆژئاوادا(جۆن لوک و ڤۆلتێر) زیاتر ناویان دیارە.

لەزمانی کوردیدا لێبوردەیی بۆ واتای(تۆلیرانس) دانراوە کە لە دەلالەت و مانای زمانەوانی و زاراوەیی پێشتردا هەندێک جیاوازی لەنێوانیاندا هەیە، مەگەر بۆئێستا واتایەکی بەکارهێنراو(اسطلاح)ی پێ بدرێت وەک زاړاوەیەکی نوێ لەناو زمانەکەماندا، لێبوردەیی زیاتر واتایە بۆ وشەی(تسامح)ی عەرەبی کە ئێستا عەرەبەکانیش ئەو وشەیەیان کردووەتە مانا بۆ(تۆلیرانس) کەهەردوکیان مانایەکی فراوانتری لەوشە لاتینییەکە هەیە.

تۆلیرانس واتاو مەبەست و ئامانجەکەی وەک زۆر چەمکیتری ڕۆژئاوایی سەرچاوەی گرتووە لەدۆخی تایبەتی ژیانی ئەو کۆمەڵگەیە و کێشە ئایینی و مەزهەبی و نەژادییەکانی سەردەمی سەرهەڵدانی زاراوەکە.

ئەم زاراوەیە لەکۆمەڵگەی ئەوروپی و ڕۆژئاواییدا ڕەنگدانەوەی لایەنەکانی ژیانی ئەو کۆمەڵگەیە بوو وەک کاردانەوە بۆ دۆخی پڕ لەتوندوتیژی و دەمارگیری ئایینی و هەژموونی دنیاگەرانەی کەنیسە بەناوی ئایینەوە. ئەم چەمکە وەک هەوڵێک بۆ کۆتاییهێنان بەهەموو جۆرەکانی توندوتیژی ناو کۆمەڵگە ڕۆژئاواییەکان هاتە کایە.

تۆلیرانس لەدیدگای ڕۆژئاواییەکاندا واتای قبوڵکردنی بەرامبەری پێدراوە، بەرامبەر بە بیرکردنەوەو ئایین و مەزهەب و ڕەنگ و نەژاد و کلتووری جیاواز، ئەم دیدگا ئەرێنییە بۆ جیاوازییەکانی ناو کۆمەڵگەکان و کۆمەڵگەی مرۆیی لەناو شارستانیەتی نوێی ڕۆژئاوەدا سەری هەڵدا کە لەتیۆری تۆلیرانسدا خۆی بینییەوە، چەمکەکە لەدایکبووی هەلومەرجی پێویست و ناچاری ئەو قۆناغە مێژووییەی سەرەتای سەرهەڵدانی بوو، نەک بەرهەمی هزرو ڕۆشنبیری پێکهاتە جیاوازەکانی ناو کۆمەڵگەبێت و بەئەزموون و مومارەسەی مەیدانی پێی گەیشتبن و لەقەناعەتی تەواوەوە سەرچاوەی گرتووە.

تۆلیرانس لەدایکبووی ناو ژینگەیەکی توندوتیژو پڕ لەململانێ و جەنگی مەزهەبییە کە لەئەنجامی ماندووبوونی کۆمەڵگەو گەیشتن بە بنبەست تێگەیشتنێک دروست کە قبوڵنەکردنی یەکتر بۆ هیچ لایەک ئامانجی یەکلاکەرەوە بەدیناهێنێت، بۆیە لێبوردەیی بەو واتایەی کە دەبێت واقیعی فرەیی و جیاوازییەکان مایەی قبوڵ و ڕەزامەندی هەموو لایەک بێت لەفیکری ئەوروپیدا بوویە ئەمری واقیع .

لێبوردەیی لەکۆمەڵگەی موسڵماندا کە لە ئیسلام و هزرو تێگەیشتنی ئیسلامییەوە سەرچاوەی گرتووە چەمکێکی واتادارترە لەچەمکی تۆلیرانس و یەک ڕەهەندو بوار ناگرێتەوە، بابەتی تۆلیرانس بەواتا ڕۆژئاواییەکە لەکۆمەڵگەی موسڵماندا وەک حاڵەتێکی سروشتی و ئاسایی مامەڵەی لەگەڵ کراوەو هەر لەسەرەتاوە ئیسلام جیاوازییەکانی ناو کۆمەڵگەی مرۆیی وەک سروشتی ئاسایی و خواکردی‌ ناو کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی وێنا کردووە، ئامانج و مەبەستە ئیلاهییەکەش لەخوڵقاندنی ئەو جیاوازی و فرەییەدا ڕوون کراوەتەوە کە (یەکترناسین)ە، یەکترناسین بەمانای هاریکاری و سوودوەرگرتن لەئەزموونی یەکتر، لەو بارەیەوە خوای گەورە لەقورئاندا دەفەرموێت: (يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ)الحجرات:13.

ئەمە سروشتی مرۆڤایەتییەو خوای گەورە بەو جیاوازیانەوە کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی خوڵقاندووە، سەرەتا لەدوو ڕەگەزی جیاواز، پاشان خێزان و تیرەو هۆز و داب و کلتوورو بیرکردنەوەی جیاواز، بنەماو سەرەتای هەموو ئەو جیاوازیانەش یەکێکەو لەیەک سەرچاوەوە شۆڕ بووەتەوە بۆ دواترو ئێستاو ئاییندەش، ئەمەش ویستی ئاسمانەوهیچ هێزێکی زەوینی ئەم سروشت و تایبەتمەندییەی مرۆڤایەتی بۆناگۆڕێت:(وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلا(الحجرات:٦۲.

خوای گەورە دەیتوانی هەموو مرۆڤایەتی بەبێ جیاوازی بخوڵقێنێت، بەڵام ئەمە ویستی ئەوە کە مرۆڤەکان جیاوازبن:(  وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً ۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخْتَلِفِينَ﴾هود:١١٨.

جیاوازییەکان لەژیانی مرۆڤایەتیدا واقیعێکی بەرجەستەیەو لەدەرەوەی ویست و ئیرادەی مرۆڤەوەیە، بۆیە هەر دژایەتی و ناڕەزایەتییەک بەرامبەر بەم تایبەتمەندیەی کۆمەڵگەی مرۆیی دژایەتی مرۆڤە لەگەڵ خودی خۆیدا، ئایینی ئیسلامیش لەڕوانگەی جیهانبینی خۆیەوە بۆ مرۆڤ و ژیان و گەردوون ئەم فرەجۆرییەی مرۆڤی وەک بەشێک لەسروشتی مرۆڤایەتی داناوە، بۆیە جۆرایەتییەکە بۆ تەواوکاری و گەشەپێدانی بزووتنەوەی ژیانی کۆمەڵگەو گروپە جیاوازەکانە لەچوارچێوەی پرۆسەی یەکترناسین و(: {وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى)المائدة:۲.

تۆلیرانسی ڕۆژئاوایی تەنها چاوی لەسەر ئەم لایەنەی ژیانی مرۆڤایەتییە و تیۆرەکە پرۆسەیەکی ناچاری قبوڵکارییە کە ڕازیبوونە بە وجودو مانەوەی ئەوانیتری جیاواز، لەکاتێکدا وجودی جیاوازییەکان بەشێکە لەسوننەتی ژیان و سروشتی کۆمەڵگەی مرۆیی، بەڵام لێبوردەیی ئیسلامی زۆر لەوە گشتگیرترەو لەچەمکە ڕۆژئاواییەکە ڕەهەندو لایەنی زیاترەو قبوڵکردنی جیاوازییەکانی تێپەڕاندووە بۆ هاریکاری و هەنگاوی مەیدانی، بەڵام تۆلیرانس هێشتا بازنە تیۆرییەکەی بەتەوای تێنەپەڕاندووەو جیاکارییەکە هێشتا بەمامەڵەی ڕۆژئاواییەکان لەگەڵ یەکتردا دیارە، بەتایبەتی لەنێوان مرۆڤی ڕەشپێست و سپی پێستدا.

لێبوردەیی لەئیسلامدا دیدو مامەڵەیەکی ئەخلاقییە و لەبەها باڵاکانی ناو کۆمەڵگەی موسڵمانە، تەنها مامەڵەی گروپ و پێکهاتە جیاوازەکان نییە لەگەڵ یەکتردا، بەڵکو لێبوردەیی هەڵوێستێکی ئەخلاقییە لەنێوان هەموو تاکەکان لە مامەڵەی ئەخلاقیانەی نێوان دوو کەسەوە دەست پێ دەکات تا دەگاتە ناو خانەوادەیەک و گروپە مرۆییە ئەتنیکی و ئایینی و ئاینزا جیاوازەکان و هەر تایبەتمەندییەکیتری جیاواز لەمەڕ تاک یان کۆمەڵگەکان.

لەنێوان لێبوردەیی ئیسلامی و تۆلیرانسی ڕۆژئاواییدا ئەوە هەیە کە لەیەکەمیاندا لێبوردەیی لەکاتی تواناو دەسەڵاتی تۆڵەو وەرگرتنەوەی مافدایەو بابای ئاییندار یان گەلی موسڵمان بەرەو لێبوردەیی ئاڕاستە دەکرێت.

بەڵام لەدووەمیاندا تۆلیرانس لەکاتێکدا دەچێتە ناو کایەی فیکری و کۆمەڵایەتییەوە کەهاوسەنگی و خۆڕاگری هەموو لایەنەکان لەئارادا هەیە، جەنگ و ململانێی توندوتیژیش ئەنجام دراوە بۆ سڕینەوەی یەکتر، بەڵام هیچ لایەکیان ئەویتری بۆ نەسڕاوەتەوە و دواجار گەیشتوونەتە بنبەست و بەناچاری تیۆری تۆلیرانسیان داهێناوە کەبەم پێوەدانگە واتای لێبوردەیی ناگەیەنێت!.

لێبوردەیی ئیسلامی جگە لەوەی بەهایەکی ئەخلاقی بەرزو هەستێکی مرۆڤدۆستانەیە، عیبادەتەو وەڵامدانەنەوەی ڕێنموونی قورئانی پیرۆزیشە کە خوای گەورە لەچەندین ئایەتی پیرۆزدا باسی فەزیلەتی لێبوردن و خۆشبوون لەهەڵەی ئەوانیتر دەکات، مانشێتی لێبوردەیی ئیسلامی لێخۆشبوونە لەمافێکی خۆت یان هەڵەیەک‌ بەرامبەرت کرابێت.

هەموو چاکەکاری و مامەڵە باشەکانی ناو کۆمەڵگە کە ئیسلام  فەرمانی پێکردووە یان خەڵکی بۆ هانداوە، تەنانەت عیبادەتە شەعائیرییەکآنیش زەمینە بۆ لێبوردەیی و کۆمەڵگەیەکی هەماهەنگ خۆش دەکەن.

لێبوردەیی بریتی نییە لە پشتڕاستکردنەوەی هەموو بیروڕا جیاوازەکانی نآو کۆمەڵگە بەوانەشەوە دژی بنەما ئایینیەکانی ئیسلامن، نەخێر، ئەو هەڵوێستە خراپترین جۆری دووڕوویی و نیفاقە، لێبوردەیی ئیسلامی ئارامگری و خۆلادانە لەکاردانەوەیەک ببێتە مایەی بشێوی لەناو کۆمەڵگەدا، یان فیتنەو ئەزموونێکی خراپ بۆ بانگەوازی ئیسلامی، ئارامگری لەبەرامبەر توانج و لۆمەی ئەوانیتر بەمەبەستی خوڵقاندنی فەزایەکی ئارام بۆ دیالۆگ وگەیاندنی پەیامی ئیسلامی بەوان و دەوروبەریان، لێبوردەیی خۆلانە لەسوکایەتی و توانج لەبیروباوەڕی جیاوازی کەسانیترو  ڕەچاوکردنی هەست و شعوری ئەوان، قورئان بەڕوونی فەرمان بەمە دەکات بۆ ئەوەی بەرامبەریش سوکایەتی بەبیروباوڕی باوەڕدار نەکات: ( وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ )الانعام:١٠٨..

ئیسلام‌ بەچەندین ڕێگا پەرەی داوە بە بەهای لێبوردەیی لەناو کۆمەڵگەدا، میکانیزمی مومآرەسەی ئەم بەها ئەخلاقییە لەڕەفتارو هەڵوێستی موسڵماندا زۆرەو هەمە لایەنەیە، لەوانە:

۱- ڕەتکردنەوەی جیاوازی چینایەتی: پێوەری ئیسلامی بۆ پلەو پێگەو ڕێزی مرۆڤەکان لەئیسلامدا تەقواو خۆپارێزییە لە گوناهو تاوان وخراپەکاری، خوای گەورە فەرموویەتی: ( إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ )الحجرات ۱۳.

بەم پێوەرە خواییە بازنەی جیاوازی چینایەتی و جیاوازییەکانیتری نەژادی و ڕەنگ و جیاوازی ئابوری هەژارو دەوڵەمەندیش گەمارۆ دەدرێت و پێوەری لێبوردەیی هەموویان لەئاستە مرۆییەکەی خۆیدا ڕێک دەخاتەوە.

دەتوانین بڵێین پێداگری تۆلیرانسی ئەوروپی لەسەر ئەم خاڵەیە، بەتایبەتی جیاوازی ئیتنیکی و مەزهەبی و ئایدۆلۆژی.

۲- دیالۆگ و گفتوگۆی ئارام: گفتوگۆی هێمن و پەیامدارانە مەبدەئێکی قورئانییە، خوای گەورە لەبەرامبەر گەورەترین ملهوڕی ستەمکارو بێباوەڕدا کە فیرعەونە  بە پێغەمبەر موسا (سەلامی خوای لەسەربێت) و براکەی فەرمان دەکات بڕۆن بە هێمنی و لەسەرخۆ قسەی لەگەڵ بکەن: (فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَى) طه:٤٤.

لەناو ئەو دیالۆگانەدا قورئان جەخت لەسەر کارکړدن لەسەر خاڵی هاوبەش دەکات بۆ ئەوەی لێکتێگەیشتن و یەکترقبوڵکردن دروست ببێت: (قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُولُواْ اشْهَدُواْ بِأَنَّا مُسْلِمُون)آل عمران:٦٤.

دەقی ئەم ئایەتە پیرۆزە باس لە گفتوگۆی موسڵمان لەگەڵ ئەهلی کیتاب(جولەکە و نەسرانی) دەکات، کە ئەمە بنەمایەکی تایبەتیشە بۆ دیالۆگی ئایینەکان کە ئێستا لەناوەندە ئەکادیمییەکانی ڕۆژئاوادا زۆر باس دەکرێت، پێشتریش تیۆری تۆلیرانس لەلایەن نوخبە ی ڕوناکبیری ئەوروپییەوە لەم پێناوەدا ڕاگەیەنرا بۆ گفتوگۆ و یەکتر قبوڵکردن لەنێوان لایەنە مەزهەبییەکانی ناو ئایینی نەسرانیدا کە کاسۆلیک پرۆتستانەکان بوو، بەڵام زیاتر لەهەزار ساڵ پێش ئەوان قورئان داوای دیالۆگی ئیسلام لەگەڵ ئایینەکانیتردا دەکات لەسەر بنەمای خاڵی هاوبەش، ئەگەرەکانی بەئاکام نەگەیشتنی دیالۆگەکانیشی باس کردووە کە لەچوارچێوەی مەبدەئی لێبوردەییدا هەر یەکەو مومارەسەی ئایینی خۆی بکات.

۳- لێخۆشبوون و گەردن ئازادی(الصفح والعفو): لەقورئاندا ئەم چەمک و زاروانە هاتوون کە بەهای بەرز و ئاکاری جوانی مرۆڤی سنگ فراوانن و ناوەرۆکی ڕاستەقینەی چەمکی لێبوردەیی ئیسلامین،  لەناو گەلی کوردیشدا گەردن ئازادی دەربڕینێکی جوانی کۆمەڵایەتییە کە کۆتایی بە گرفت و کێشەکانی نێوان تاک و چین و توێژەکانی کۆمەڵگە دەهێنێت، خوای گەورە بەپێغەمبەرمان(صلی الله علیە وسلم) دەفەرموێت: (فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيل(الحجر:٨٥.

لەچەندین ئایەتی قورئاندا کردە و بەهای عەفوکردن و لێخۆشبوون باس کراوە، لەوانە:

(خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ)الٲعراف:۹۹.

(إِن تُبْدُوا خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُوا عَن سُوءٍ فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا)النساء:١٤٩.

٤- لێبوردەیی لەگەڵ ناموسڵمان: قورئان ئاشتی و چاکەکاری لەگەڵ بێباوەڕانیش دووبات دەکاتەوە ئەگەر ئەوان وازیان لەشەڕو کوشتاری موسڵمانان هێنا: (لا يَنْهاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقاتِلُوكم في الدِّينِ ولَمْ يُخْرِجُوكم مِن دِيارِكم أنْ تَبَرُّوهم وتُقْسِطُوا إلَيْهِمْ إنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُقْسِطِينَ)الممتحنة:۸.

٥- ڕێزگرتن لەیەکتر: قورئانی پیرۆزو فەرموودەکانی پێغەمبەر(صلی الله علیە وسلم) بەڕوونی پاراستنی ئەم ڕێزو شکۆیە دووپات دەکەنەوە، فەرمان بەباوەڕداران دەکەن خۆیان لەسوکایەتی بپارێزن و هیچ کەس و کۆمەڵێکیان ئەوانیتر ناشیرین نەکەن:َ(ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ)الحجرات:١١.

هەموو ئەم ئالیەتە قورئانیانەو چەندینیتر بۆ قوڵکردنەوەی گیانی لێبوردەیی لەناو کۆمەڵگەی مرۆییدا تەنها حاڵەتێکی تیۆری نین و لەمێژووی ئیسلامی و ژیانی موسڵماناندا ڕەنگی داوەتەوە، بەتایبەتی لەژیانی پێشەنگە نموونەییەکانی مرۆڤایەتی کەپێغەمبەرانن، دیارترین نموونەی جوان لە ژیانی پێغەمبەری ئیسلام لەمێژوودا تۆمارە کە لەو کاتانەشدا بێباوەڕان ئازاریان دەدا بۆیان دەپاڕایەوە کە خوا ڕێنموونییان بکات و دوعای لەناوچوونی لێ نەدەکردن، لەقۆناغی ئەزموونی مەدینەشدا خوێناویترین ناکۆکی لەنێوان دوو تیرەی گەورەی ناوچەکەی چارەسەر کرد کەشەڕو ناکۆکی دەیان ساڵەی نێوان ئوس و خەزرەج بوو، لەوەش زیاتر هەردوو تیرەکەی کردە برا،  لەکاتی فەتحی مەککەشدا  کەبەدەسەڵاتەوە گەڕایەوە هەموو خەڵکەکەی ئازاد کردو لێیان خۆش بوو بەوانەشەوە ئازاریان دابوو، لەگەڵ ئەوانەش کە هاوەڵانیان شەهید کرد بوو.

لێرەوە دڵنیا دەبین لەوەی کە لێبوردەیی ئیسلامی زۆر لەتۆلیرانسی ئەوروپی گشتگیرترەو دەکرێت ئەم بەها جیهانییە لەناو یاسا نێودەوڵەتییەکاندا بەم میکانیزمە ئیسلامیانەی کە ئاماژەمان بۆ هەندێکیان کرد دەوڵەمەندتر بکرێت بۆ ئەوەی لەسەر ئاستی جیهانی نوێ سەقامگیری و پێکەوەژیانی ئاشتیانەو هاریکاری نێوان گەلان بەتەوای بچەسپێت.