لەسەرەتای ھاتنی ئاینی ئیسلام، گرنگیەکی زۆری بەخویندن داوە. خوێندنەوە سوودێکی گرنگیی زۆری هەیە لە بنیاتنانی شارستانیەتەکان و مرۆڤ وخێرزان  وکۆمەڵگادا، خوێندنەوە بەیەکێك لەو ئامانجەگرنگانەیەکە مرۆڤ بەدەستی دەهێنێت، لەوڕێگەیەوەو سەرکەوتن لە ژیاندا بەدەست دێت و بەشێکە لە ژیانی خێرزان و کۆمەڵگا. بە خوێندنەوە زانستەکانی ڕۆژانەمان گەشە دەکات، یەکێکە لە پێداویستییەکانی ژیان و ژیرو و بیرکردنەوە و لێهاتوویی مرۆڤ زیاد دەکا، بەو پێیەی لە ئەنجامدا دەبێتە هۆی بەدەستهێنانی زانیاریی نوێ بەسوود و  زانینی ڕوونی ناوازە کە لەو ڕێگەیەوە ژیری بە ڕۆشنایی زانستی سودبەخش ڕۆشن دەبێتەوە، وەک چرایەک وایە بۆ رۆشن کردنی لە تاریکییەکی تەواودا ڕێگا بۆ خاوەنەکەی ڕووناک دەکات.لێرەوە فێر دەبین لە سوودەکانی خوێندنەوە لە ژیانماندا و گرنگییەکەی، لەو ڕێگەیەوە مرۆڤ فێردەبێت و زانستی خۆی لەسەر هەموو وردەکارییەکانی ژیان زیاد دەکات، بەدواداچوون بۆ  خوێندنەوەش ئامرازێکە بەم هۆیەوە ئەم ئامانجە بەدی دێت.سوودەکانی  بۆ دانیشتوانی سەرزەوەی بڵاودەبێتەوە.

یەکەم ئایەت کە لەقورئانی پیرۆز دابەزی باسی خویندن دەکات خوای گەورە دەفرموێت ﴿ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ * اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ * الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ * عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ ﴾ [العلق: 1 - 5] )

ئەمە یەکەم ئایەت بوو کە خودا گەورە بۆ(پیغەمبەر)دەروودی خوای لەسەربێت  دایبەزاندووە.

ئاراستەی کراوەکە خۆی فێری خوێندن بکات.

ئەمە تەنها ئاماژەیە بۆ گرنگی خوێندنەوە خوێندەواری لە ئاینی ئیسلامدا لە ڕادەبەدەر گرنگیەکی زۆری ھەیە بۆمرۆفایەتی. ئاینی ئیسلام پێشنگ بوە بۆ فێربونی خوێندن لەناوئەندامانی خێرزان و کۆمەڵگادا بڵاوی بکاتەوە.خوێندنەوە پرۆسەیەکی بیرکردنەوەیە کە پەیوەندی بەبەتاکەکانی خێرزان وکۆمەڵگا هەیە بۆ بەدەستهێنانی  خوازراوە کان لە و ڕێگەیەوەکۆمەڵگا بنیات دەنێت واتاکان تێدەگات بە بەکارهێنانی زانیاری پێشووی کەسەکە بۆ ڕێکخستنی بیرکردنەوەکانی و تێگەیشتن لەوەی چی دەخوێنێتەوە چی دەنوسێت لەداھاتوودا.خوای گەورە دەفەرمویت: (يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ) خودا گەورە لەم ئایەتە باسی ئەوکەسانە دەکات کە خاوەنی زانستن وزانیارین لەنیو کۆمەڵگادا  شوینیان  بەرزەودیاەرن ریزلێگیراون .

گرنگی و سوودەکانی خوێندنەوە لە ژیانماندا سنووردار نین، بەڵکو پرۆسەیەکە توانای کاریگەری لەسەر هەموو وردەکارییەکانی هەیە، لە ژیانی کومەڵگادا سەرەتایەکە بۆ زیادبوونی زانست خوای گەورە دەفەرمویت.(قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ).

ئایا ئەو کەسانەى کە زانان و شارەزای زانستن لەگەڵ ئەو کەسانەدا کە نەزان و نە شارەزان  هەرگیز یەکسان نین بەلکوجیاوزیەکی زۆرھەیەلەنیوانیاندا، بۆیەکە گفتوگۆلەنیوان تاکەکانی کۆمەڵگادەبێت ئەوەی کەخوینەرەو دەخوینتەوە  لەگەل ئەوەی کەخاوەن زانست نینەجیاوازە.خویندنەوەبۆبەدەست ھێنانی زانست دەرگایەکە بۆگیشتن بەتەواوی ئامانجەکانی  ژیان خویندنەوە یارمەتی وھاوکاری دەروونی مرۆڤ ئارام دەکات یەکێکە لە پرۆسە هزریەکان، هانی دەروون مرۆڤ دەدات بۆ کارکردنی بەردەوام، خویندنەوەژیری مرۆڤ چالاک دەکات بۆبەرەو پیش چونی خوینەر، هەروەها نەخۆشییە دەروونییەکان دوور دەخاتەوە کە ڕەنگە هەندێک جار تووشی مرۆڤ ببن، بە بەرزکردنەوەی توانای تێروانین و شیکردنەوەی خانەکانی لاشەی مرۆڤ.

خویندنەوەتوانای نووسینی مرۆڤ بەهێز دەکات ھەموو نووسینێک سەرەتا بە خوێندنەوە دەستی پیکردووە، مرۆڤ ئەگەر زانیاری لەسەر وشەسازی زمانەکە نەبێت، کە لەڕێگەی  خوێندنەوەیەوە بەدەستی دەهێنێت، چۆن دەتوانێت بنووسێت.کە لەو ڕێگەیەوە فیری بووە.  لێهاتوویی شاعیران و نووسەران لەریگای خوێندنەوەبووە کە داهێنانیان بەدەست هێنێاوە بۆ دانانی پەرتوک.

خویندنەوە یەکەم ھەنگاوە بۆبەدەستهێنانی زانست.

یەکێک لە سوودەکانی خوێندنەوە ئەوەیە کە زانیارییە بەسوودەکانت زیاد دەکات، ئەمەش وا دەکات وەڵامی زۆربەی ئەو پرسیارانەت هەبێت کە ڕەنگە ڕژانە ڕووبەڕووت ببیتەوە.  تا زیاتر بخوێنیتەوە زانیاری زیاتر بەدەست دەهێنیت زانستت زیاترت دەبێت.

خویندنەوە بۆباشترکردنی بیرکردنی وردەکارییەکان لەکاتی خوێندنەوەی بابەتێک یان چیرۆکێک، یان پەرتوکیک، دەبێتە یادەوەری تۆ بیرەت تیژتر بکرێتەوە بەر لەبیرکردنی وردەکارییەکان و بەستنەوەی بەیەکەوە، بۆ ئەوەی لە وردەکارییەکانی ڕووداوەکان تێبگەین و لە کاتی گونجاودا بگەینە ئەنجام.  لێرەوە لەگەڵ  خوێندنەوە، نەرمی و بەهێزی یادەوەری خوێنەر زیاد دەکات، ئەمەش سوودی بۆی دەبێت لە ژیانی ڕۆژانەیدا.

خویندنەوەپەرەبەخوینەردەدات پەیوەندی خۆگونجان لەگەڵ ژینگەی دەوروبەرباش بکات. یەکێک لە سوودەکانی خوێندنەوە ئەوەیە کە شێوازی پەیوەندیکردنت لەگەڵ ژینگەکەت کە تێیدا دەژیت بە ئاسانی و نەرم و نیان بێت، لەو ڕێگەیەوە بەدواداچوون بۆ  ئێستاو  ڕابردوو و  دەکەیت و دەپەڕیتەوە بۆ داهاتوویکی گەشبێن، خەیاڵ و خەون دەبینیت و بۆچوونی خۆت دەردەبڕیت بە شێوەیەکی دروست و ڕوون بە مەبەستی ڕازیکردنی زانستیکی  باش سودی بۆدەوروبەرەت ھەبێت بە هەموو ڕێزێک بە شێوەیەکی دروست و کولتووری و زانستی سەردەم یانە.

بە خوێندنەوە، گەلان سەرهەڵدەدەن وپێش کەوتودەبن وڕێگای ھەموومانە بۆ ڕۆشنگەری  زانست وزانین.لە نەزانیی دەمان پارێزێت.خوێندنەوە دەرگایەکەیەبۆگۆڕانکاری  جیهان و ڕێگایەکە بۆ جیهانیکی گەورەتر.ئەگەر بەمانەویت باش بنووسیت دەبیت زۆر بخوێنەرەوە.چونکەخوێندنەوەهەناسەو   چرایەکە بۆ پێش کەوتەنی نیشتمان و  ناسینی گەڵان  سەرزەوی وڕێگایەکی گەشبێنەبۆ ژیانی مرۆڤ .