فالنجعل حياتنا جميلة بالتسامح
لێبوردهیی بههایهكی گهورهی ئینسانیو بنهمایهكی گرنگه لهروانگهی شهریعهتهوه، كه بریتیه لهنیهتپاكیو نیشاندانی ههستی خێرو رێزگرتنی بهرامبهر له مامهڵهو ههڵسوكهوتدا، خوای گهوره دهفهرموێ: (فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ) الحجر: 85.
لهساڵی 1992 وهوه ساڵانه نهتهوه یهكگرتوهكان رۆژی 16/11 یان داناوه به رۆژی لێبوردهیی جیهانی، لهم رۆژهدا چهندین چالاكی جۆراو جۆر ئهنجام دهدهن، كه ههر كارێك بكرێت بهم ئاراستهوه جێگهی سوپاسه، بهڵام ئێمه وهكو موسڵمان زیاتر له ههر كهسو ناوهندێكی تر ئهبێت پاڵپشت به دهقه قورئانیهكانو به چاوخشاندن به ژیانی پڕ لێبوردهیی پێغهمبهرهكهمانهوه ههوڵ بدهین له رێگهی تهساموحهوه ژیان جوانترو دڵهكان ئاسودهترو برایهتیمان بههێزتر بكهین، تهنها به روحی تهساموح ژیان جوان دهبێت، وهههر كۆمهڵگایهكیش گیانی لێبوردهییو چاوپۆشی لهنێو شارستانیهتو رۆشنبیری رۆژانهی دا نهبوو، ئهم كۆمهڵگایه بهرهو لهناوچوون و كوێرهوهری دهچێت.
باوهرداران: ههروهك خوای گهوره خۆی لێبوردهیه كه دهفهرموێت: (إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا) سورة النساء:43. یان دهفهرموێت: (وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَا تَرَكَ عَلَيْهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلا يَسْتَقْدِمُونَ) النحل:61.
خوای گهوره له قورئانی پیرۆز له چهندین شوێنهوه ئهمرمان پێ دهكات كه لێبورده بین، ههروهك فهرمانی به پیغهمبهرهكهمان كردوه، كه بهرامبهر بێباوهڕان لێبورده بێت چ جای موسڵمانان بهتایبهت كاتێك پێغهمبهری خوا له گهلهكهی توڕه دهبێت روودهكاته خودای گهوره دهفهرمویت: (يا رب إن هؤلاء قوم لا يؤمنون) ئهمانه باوهڕ ناهێنن، خودا پێی دهفهرموێت: (فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ) الزخرف:89، واته: تۆ دهبێت ههمیشه بیان بوریت تا رۆژێك دێت تێدهگهنو حاڵی دهبن.
یان دهفهرموێت: (وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ) فصلت: 34. بۆیه ئهوانهی لێبوردهن ههمیشه ئاسودهترن به بهراورد لهگهڵ ئهوانهی رقو كینه لهناخ و دهروونیان كۆبۆتهوهو ههستی لێبوردهییان لا نهماوه، بگره زانست ئهوهشی سهلماندووه، كه ئهوانهی لێبوردهن تهمهنیان درێژترهو دوورن له نهخۆشیه كۆمهڵایهتیو دهروونیهكان له دونیادا، وه له قیامهتیش تهنها ئهوه به كهڵكی مرۆڤ دێت، كه دڵێكی پاك و پڕ لێبوردهو سهلیم بهشی بێت، وهك خوای گهوره دهفهرموێ: (يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ، إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ) الشعراء: 88-89.
ههروهك به مهدحهوه باس له لێبوردهیی پێغهمبهر (درودی خوای لهسهر بێت) دهكات كه دهفهرموێت: (فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ) آل عمران: 159. لهم ئایهته پیرۆزهدا زۆر بهروونی باس لهوه دهكات كهوا ئهگهر پێغهمبهر وا لێبورده نهبوایه ههمیشه ئهم ههموو خهڵكهی له دهوری كۆ نهدهبونهوه، كه ئهم ئهخلاقو رهوشته جوانهی پێغهمبهر ئهبێت ههمیشه لهبهرچاوی موسڵمانان بێت بهتایبهت زانایانی ئاینی، بۆ ئهوهی خهڵك له دهوریان كۆ ببێتهوهو نوری هیدایهتیان لێوهر بگرن نهوهك نهفرینیان لێ بكهن.
لێبوردهییو عهفوو خۆی وایه دوای كاری نهشیاو و نامۆ دێت، مرۆڤی باوهڕدار نهك تهنها لێخۆش بوو و میهرهبانه، بهڵكو ههوڵ دهدات بهردهوام لاپهڕهیهكی سپی ههڵداتهوهو شتهكان لهدهورونی خۆی دهركات، چونكه ئهمه خێری دونیاو دوا رۆژی تێدایه، خوای گهروه دهفهرموێ: (وَإِنْ تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ) التغابن:14. یاخود دهفهرموێ: (وَأَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلَا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ) البقرة: 237.
خوای گهوره ههمیشه موسڵمانانی هان داوه كه لێبوردهبن و روحی لێبوردهیی لهناخیاندا جێگیر بكهن، ههروهك دهفهرموێت: (فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ) الشوری: 40. ئهو پاداشته پلهیهكی گهورهیه بۆ مرۆڤی ئیماندار له ههردوو دونیادا.
بهرێزان: پێغهمبهری خوداش (درودی خوای لهسهر بێت) ههمیشه هانمان دهدات كه لێبورده بین بهرامبهر نهفسی خۆمان ئینجا موسڵمانان و ژن و منداڵمان، ههروهك دهفهرموێت: ( رحم الله عبدا سمحا إذا باع، سمحا إذا اشترى، سمحا إذا اقتضى) هانمان دهدات كه له گهڵ خانهوادهكهمان بهتایبهت هاوسهركانمان لێبورده بین.
گیانی لێبورهیی ئهوهنده بهرزه ههموو كهسێك پێی ناگات ههروهك خوای گهوره دهفهرموێت: (ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ، وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظّ عَظِيمٍ) فصلت: 3-35. بۆیه دهبێت ههموومان ئهوه بزانین كه تهساموح مننهت نیه، بهڵكو ئهرك و واجبه لهسهر شانی ههموو تاكێكی كۆمهڵگا كه بیهوێت وهكو مرۆڤ بژیتو پێكهوه ههڵبكهن.
جارێكیان یههودیهك له ماڵهكهی خۆیدا نهخۆش كهوتبوو، گوێی له دهنگی پێغهمبهر بوو كه له دهرگای ماڵهكهی داو داوای مۆڵهت وهرگرتن دهكات بۆ هاتنه ژوورهوه، ئهویش ئیزنی دا، پێغهمبهر (درودی خوای لهسهر بێت) چووه ژوورهوهو دوعای شیفای بۆ كرد، یههودیهكه گوتی: ئهی محمد چۆنت زانی نهخۆشم؟ فهرمووی: ئهو پیساییو شتانهی فڕێت دهدایه بهر دهرگای ماڵی من چهند رۆژێكه دیار نهماوه، یهكسهر ئهو یههودیه دهستی به گریان كردو سهرسامی ئهو لێبوردهییو رهوشته جوانو بهرزهی پێغهمبهر بوو، بۆیه شایهتمانی هێناو موسڵمان بوو.
ههروهها ئهوه هاتووه: كه جارێكیان دوو هاورێ بهیهكهوه سهفهر دهكهن یهكێك لهمانه ههر كاتێك هاورێكهی چاكهیهكی له گهڵ دهكرد لهسهر تاشه بهردێك دهی نووسی چاكهیهكی لهگهڵ كردم، وه ههركاتێك ههڵهیهكی له گهڵ دهكرد لهسهر لمو خۆڵ دینووسی ههڵهیهكی لهگهڵ كرد، هاورێكهشی گوتی: بۆ ئهو كاره دهكهیت؟ لهوهڵام گوتی: بۆ ئهوهی چاكهكانت ههمیشه ببێنمهوهو ههڵهكانیشت بای تهساموح لێیان بدات و بیان سڕێتهوه.
كهواته تا دهكرێ با لێبورده بینو ئهو ههستو رهوشته بهرزو گهورهیه لهناخو دهروونو ژیانو ژینگهو فهرههنگمان رهنگ بداتهوهو لهژێر سایهی فهرمانی خوای گهروه بهردهوام له ههڵهو كهمو كوڕی یهكتر ببورین و ژیانمان به لێبوردهیی پڕ بكهین له جوانی. |